Doğal Afet Nedir?

En geniş anlamı ile insanlara zarar veren doğada kendiliğinden olan olaylara Doğal Afet denir, can ve mal kaybına yol açar. Kısa zamanda meydana gelir ve son başladıktan sonra insanlar tarafından engellenemez.

Doğal güçlerin neden olduğu yer kabuğunun titreşim ve sarsıntılarına deprem denir.

DEPREM: Depremleri inceleyen bilim dalına sismoloji, süresini ve şiddetini kaydeden alete de sismograf denir.

Depremlerin bazılarının şiddeti hafifken bazılarıysa oldukça şiddetlidir. Şiddetli depremlerde toprakta derin yarıklar oluşur ve toprak çatlar, barajlar yıkılır, sel baskınlarına neden olur. Bu tür depremlerde can ve mal kaybıda fazla olur.

Türkiye topraklarının % 92'si deprem kuşağı üzerinde yer alır.

Bazı önlemleri şöyle sıralayabiliriz:

*Deprem bölgelerinde binaların sert topraklar veya kayalar üzerine yapılması

*Binaların betonarme ve ahşaptan olması

*Binaların iki kattan fazla olmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir.

*Konutların içinde yeterli güvenlik önlemleri alınması  (kitaplık, mutfak dolab gibi yüksekyapılı cisimlerin duvara sabitlenmesi)

*Konutların yumuşak         zemin ve fay hatları üzerine yapılmaması

HEYELAN

Yağışların etkisiyle toprağın alt tabakalarının gevşemesi sonucu üst tabakanın yerinden oynayarak hareket etmesine heyelan ya da toprak kayması denir. Eğimin fazla olması, yağışlar, toprağın yapısı ve depremler heyelana sebep olan etkenlerdendir.

Heyelandan korunmak için:

*Yerleşim yerleri heyelan olabilecek bölgelere kurulmamalıdır.

* Özellikle eğimli arazilerde ağaçlandırma yapılmalıdır.

*Suyun kolayca akıp gitmesi için yamaç boyunca su kanalları açılmalıdır.

* Heyelan ihtimali olan yerlerde istinat duvarı yapılmalıdır.

SEL

Belli bir bölgede bulunan toprağın tamamen ya da kısmen sular altında kalması durumuna sel denir.

Bir akarsu ya da nehrin şiddetli yağışlar sonucunda yatağından taşması ya da deniz suyunun fırtına sonucunda karaya sürüklenmesi sele sebep olabilir.

Sel öncesinde alınabilecek önlemler:

*Yerleşim yerleri akarsu ve dere yataklarına yapılmamalıdır.

*Çevredeki yeşil alanlar arttırılmalıdır.

*Sel tehlikesi bulunan eğimli yamaçlarda teraslama ve ağaçlandırma yapılmalıdır.

VOLKANİK PATLAMALAR

Yeraltındaki sıcaklığı çok yüksek olan erimiş kayaların (magma) yer kabuğundaki çatlaklardan püskürerek yeryüzüne çıkmasına volkanik patlama denir. Püskürme sırasında yüzeye çıkan magmaya lav denir. Lavlar çok yüksek sıcaklıkta olduğu için etrafına zarar verir.
 

Yanardağ patlamalarına karşı alınabilecek önlemler:

*Yanardağa yakın bölgelerde yerleşim alanları oluşturulmamalıdır.

*Aktif yanardağların uzağında durulmalıdır.

*Ülkemizde aktif yanardağ yoktur fakat tekrar aktif olma ihtimali her za

ORMAN YANGINI: Doğal ya da insani sebeplerden ortaya çıkan ormanların kısmen veya tamamen yanmasıdır. Yıldırım düşmesi,yanardağ patlaması ve yüksek sıcaklık gibi doğal sebeplerle çıkan yangınlar ve sigara, tarımsal ürünler nedenli çıkan insan kaynaklı orman yangınları vardır. Ormanların yanması ekolojik olarak bir çok zarara sebep olur. İklim değişikliği ve kuraklık başlıca sonuçlardır.

Erozyon : Erozyon; toprağın, suyun veya rüzgârın etkisi ile aşınıp taşınmasıdır. Toprağın doğal bitki örtüsünden yoksun olduğu hâllerde;

*Kuvvetli rüzgârlar

*Arazi eğiminin fazla olması

*Toprak örtüsünün zayıf olması erozyona neden olur

*Şiddetli yağışlar

Erozyonun başlıca sonuçları;

*Verimli topraklar akarsularla denizlere ve göllere gider, yok olur.

*Sürüklenen topraklarla barajlar ve göllerin dipleri dolar, etkinlik süreleri azalır.

*Tarım alanları çöle dönüşür.

*İklim değişiklikleri olur.

Erozyona karşı gerekli önlemlerin alınmaması yurdumuzun yakın gelecekte çöl olma tehlikesiyle karşı karşıya bırakacaktır. Bu konuda bizlere büyük sorumluluklar düşmektedir.

Erozyonu önlemek için;

*Ormanlar korunmalı, eğimli yerler ağaçlandırılmalı, teraslandırılmalıdır.

*Eğimli tarlalar enine sürülmelidir.

*Büyük akarsular üzerinde barajlar yapılarak seller önlenmelidir.

*Yurdumuzu erozyondan korumak için çeşitli örgütler çalışmalar yapmaktadır.

Bunların başlıcaları şunlardır:

TEMA (Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı)

ÇEKÜL (Çevre ve Kültür Varlıklarını Koruma Vakfı)

GREENPEACE (Yeşil Barış Örgütü DOĞAL HAYATI KORUMA VAKFI )

Çığ: Dağın tepesinden kopup yuvarlandıkça büyüyen kar kitlelerine çığ denir.

Çığ, can ve mal kayıplarına sebep olur. Özellkle kar yağışının çok olduğu bçlgelerde daha fazla görülür.

Çığ tehlikesini azaltabilmek için;

*Yamaçlara dayanma duvarları yapılmalı ve kazıklar çakılmalıdır.

*Yamaçlar ağaçlandırılmalar.